ქართული იდიომები

თაგვი კუდს ვერ მოიბრუნებს - სივიწროვეა, გასანძრევი ადგილი  არ არის

თავბრუს დასხმა - გაბრუება, დარეტიანება; ზედმეტად გატაცება, ზომიერების გრძნობის დაკარგვა

თავგზის (დ)აბნევა - დაბნევა, გზა-კვალის არევა

თავზარის დაცემა - შეშინება, შეძრწუნება

თავზე აწევს (ვინმე, რამე) - მისი მოსავლელია, სარჩენია (ვინმე, რამე), ტვირთად აწევს, კისერზე აწევს (ვინმე, რამე)

თავზე ბუზს არ ისვამს - ამაყად იქცევა, ამპარტავნობს, დიდგულობს; არავის დაეჩაგვრინება

თავზე გადასდის (რამე) - ბევრი აქვს, უხვად აქვს, თავზე საყრელი აქვს

თავზე გადახევა (რისამე) - მიგდება, თავზე გადახლა (რისამე)

თავზე გადახლა (რისამე) - უხეშად მიგდება, მიშავება

თავზე გადახტომა (ვისიმე, რისამე) - უგულვებელყოფა და გვერდის ავლა

თავზე დადგომა - ვინმესთან ყოფნა და ყურადღების მიქცევა, მოვლა, კონტროლის გაწევა

თავზე დასმა (ვისიმე) - მეტის-მეტად გათამამება, განებივრება (ვისიმე), თავის ნებაზე მიშვება, ზედმეტ უფლებათა მიცემა

თავზე დატყდომა (რისამე) - უეცრად შემთხვევა (რაიმე არასასურველისა)

თავზე დაჯდომა - მორევა, დაბრიყვება, არაფრად ჩაგდება, თავხედურად მოქცევა, აგდება (ვისიმე)

თავზე დაჰკანკალებს (ვისმე) - მზრუნველობას უწევს, მუდამ მასთან არის და უვლის, თავს ევლება

თავზე ლაფის დასხმა - შერცხვენა, თავის მოჭრა (თავზე ლაფის დასხმა ძველად სასჯელის ერთ-ერთი სახე უნდა ყოფილიყო)

თავზე მოხვევა (რისამე) - იძულებით დაკისრება, მიღებინება; დაბრალება, მიწერა (რისამე)

თავზე ნაცრის დაყრა - გლოვა, უსაზღვრო მწუხარება. (მომდინარეობს, როგორც ჩანს, გლოვის დროს თავზე ნაცრის დაყრის ძველი ჩვეულებიდან)

თავზე საყრელი - ძალიან ბევრი, უხვად

თავზე წისქვილის ქვის დატრიალება - ბევრი გაჭირვების, ტანჯვა-წვალების გამოვლას

თავზე ხელაღებული - თავგანწირული, უშიშარი; შეუბრალებელი, გამძვინვარებული

თავზე ხელის აღება - უკიდურესობამდე მისვლა, გამძვინვარება, თავის გადადება, თავგანწირვა

თავი არ აქვს (რისამე) - არ შეუძლია (რამე), უნარი არ შესწევს (რისამე)

თავი იჩინა - გამოჩნდა, გამომჟღავნდა, გამოირკვა

თავი მისცა (რამეს) - დაიწყო (რამე), შეუდგა (რამეს)

თავი მოაქვს - თავი მოსწონს, ამაყოფს, თავი მიაჩნია (რამედ); დიდგულობს, ივეხნის

თავი მხრებზე აბია - ცოცხალია, ნორმალურად არის, აზროვნების უნარი აქვს

თავი უკრა (სადმე) - გაისტუმრა, იძულებით გაგზავნა (სადმე არასასურველ ადგილას)

თავი ქვას ახალოს - ყოველი ღონე იხმაროს, თავი გამოიდოს; რაც უნდა, ისა ქნას

თავი ქუდში აქვს - საიმედო მდგომარეობაშია, საშიშროება არ მოელის, არხეინადაა

თავის აგდება - უღირსად, თავხედურად, უწესოდ მოქცევა

თავის ამოყოფა (სადმე) - უცებ (სადმე) მოხვედრა, უცებ (სადმე) მისვლა

თავის ატკივება - გარჯა, თავის შეწუხება

თავის აღება - რაიმე მოქმედების, საქმიანობის (უმთავრესად სათაკილოს) დაწყება

თავის აშვება - გათავხედება, გათამამება, თავის აწყვეტა, თავს გასვლა

თავის გადადება - თავის გაწირვა, თავის დადება, ყოველგვარი ღონის ხმარება

თავის გადაკვლა - გადაკვდომა, თავის შეწირვა

თავის გამოდება - მონდომება, გულმოდგინედ ზრუნვა (ვინმესთვის, რამესთვის); თავგანწირვა, თავის გადადება, ყოველი ღონის ხმარება (რისამე მისაღწევად)

თავის გამოჩენა - სახელის გათქმა, სახელის მოხვეჭა

თავის განზე დაჭერა - თავის არიდება, განზე დგომა

თავის გართმევა - რაიმე საქმის დაძლევა, გაკეთება

თავის გატანა - გაძლება (გაჭირვებისას, განსაცდელისას...)

თავის გაყადრება - თავის გატოლება, თავის თავის ღირსად, ტოლად მიჩნევა

თავის დაღწევა - თავის დახსნა, განთავისუფლება, გადარჩენა (რაიმე არასასურველისაგან), თავიდან აცდენა (რისამე)

თავის დაძვრენა - განთავისუფლება, თავის გადარჩენა (რაიმე არასასურველისაგან), თავის დაღწევა

თავის დაჭერა (როგორმე) - მოქცევა (როგორმე); თავის შეკავება

თავის დღეში - არასდროს, ვერასდროს; მუდამ, ყოველთვის

თავის კალთაში ჩადება - მინდობა

თავის მაღლა აღება - გაამაყება, გაამპარტავნება, გამედიდურება

თავის მაღლა დაჭერა - ამაყად, ამპარტავნულად მოქცევა

თავის მობმა - დასრულება, დაბოლოება

თავის მოკატუნება - თავის უცოდველად, მიამიტად მოჩვენება; თავის დამცირება, თავის მოსაწყლება

თავის მოქაჩლება - შესაძლებლობის არ დაზოგვა, თავის გამოდება

თავის მოქონვა - პირფერობით, ტკბილი სიტყვით ვისიმე გადაბირება, გულის მოგება, მოთაფვლა

თავის მოყრა - შეგროვება, ერთად შეკრება

თავის მოჭრა - შერცხვენა, სახელის გატეხა

თავის მოხრა - დამორჩილება, ქედის მოხრა

თავის მტვრევა - ძალიან ბევრი ფიქრი (რაიმე ძნელად გადასაწყვეტ საკითხზე)

თავის შეკავება - რაიმე გრძნობის შეზღუდვა, მოთმენა, თავშეკავება

თავის შენახვა - თავის რჩენა; თავის მოვლა

თავის შერგვა (სადმე) - შესვლა, თავის შეყოფა (სადმე)

თავის შექცევა - გართობა, გულის გადაყოლება

თავის შორს დაჭერა - მორიდება, თავის არიდება, ახლოს არ მიკარება

თავის წაჭმა - შეწუხება, თავის მობეზრება, გულის გაწყალება

თავის ჭიას ახარებს - ერთობა, თავს იქცევს, გულის წადილს ისრულებს

თავისი დრო მოჭამა - დაძველდა, დრო გაუვიდა, ცხოვრების გზა გაიარა

თავისუფლად ამოსუნთქვა - საფრთხის გავლის შემდეგ დამშვიდება, გულზე მოშვება

თავი(ც) უტეხია - რაც უნდა ისა ქნას! თავში ქვა უხლია! ჯანდაბამდის გზა ჰქონია!

თავპატიჟის გა(მო)დება - ტყუილად, არაგულწრფელად უარზე დადგომა, განაზება, გაპრანჭვა

თავ-პირის მტვრევით - ძალიან სწრაფად, გამალებით, ჩქარა

თავს გადახდა (რამე) - შეემთხვა, დაემართა (რამე)

თავს გასვლა - ზედმეტად გათამამება, გათავხედება, გაკადნიერება

თავს დასტრიალებს - მუდამ მასთან არის და მზრუნველობას უწევს, ემსახურება, უვლის, თავს ევლება

თავს დასხმა - თავდასხმის მოწყობა, გალაშქრება (ვისიმე წინააღმდეგ), თავზე დაცემა

თავს დატეხა (რისამე) - უეცრად რაიმე არასასურველის შემთხვევა

თავს ევლება (ვისმე) - განსაკუთრებულ მზრუნველოვას უწევს, ყურადღებას აქცევს, უვლის, ემსახურება, თავს დასტრიალებს

თავს იდებს (რასმე) -  იკისრებს, დაივალებს (რასმეს)

თავს იკლავს - მეტისმეტად წუხს, ღელავს; თავგამოდებით ცდილობს რასმე; ზედმეტი ჯაფით იტანჯება

თავს იტეხს - თავგამოდებით ცდილობს, წვალობს; ძალიან ბევრს ფიქრობს (რაიმე ძნელად გადასაწყვეტ საკითხზე), თავს იმტვრევს

თავს შემოვლება - განსაკუთრებული მზრუნველობის გაწევა, ყურადღების მიქცევა, მოვლა, სამსახურის გაწევა, თავის შეწირვა

თავში ავარდნა - გაყოყოჩება, გაამპარტავნება, გაამაყება, თავბრუსდახვევა წარმატებისაგან

თავში ბზე უყრია - უჭკუოა, არაფერი იცის

თავში გარბენა (რისამე) - გაფიქრება, უცებ აზრად მოსვლა (რისამე)

თავში დაკრული - არანორმალური, სულელი

თავში იცემს (რასმე) - ძალიან ნანობს (რასმე), ჯავრობს

თავში მოუვიდა (რამე) - იფიქრა, აზრად მოუვიდა (რამე)

თავში უქრის - სულელია, ჭკუა აკლია, თავში დაკრულია

თავში ქვა იცეს! / თავში ქვა იხალოს! - რაც უნდა, ისა ქნას! როგორც უნდა, ისე მოიქცეს!

თვალებზე ხელის აფარება - სინამდვილის განგებ არდანახვა, თვალის დახუჭვა

თვალებიდან ცეცხლის ყრა - განრისხება, გააფთრება, გაავება, ცოფების ყრა

თვალებით ჭამს (ვისმე, რასმე) - ხარბად, დაჟინებით, თვალმოუშორებლად უყურებს (ვისმე, რასმე)

თვალების დაბრმავება - სინამდვილის განგებ არშემჩნევა, თვალების ახვევა

თვალების დარჩენა (ვინმეზე, რამეზე) - ძალიან მოწონება (ვისიმე, რისამე)

თვალებში აქვს ჭკუა - უჭკუოა, მოვლენებს ზერელედ, გარეგნული ეფექტის მიხედვით, შინაარსის გაუთვალისწინებლად აფასებს

თვალებში ნაცრის მიყრა - მოტყუება, თვალის ახვევა

თვალთან თითს ვერ მიიტან - ძალიან ბნელა, უკუნი ღამეა

თვალი დაადგა (ვინმეს, რამეს) - ყურადღება მიაქცია, ამოიჩემა; მოეწონა, თვალში მოუვიდა

თვალი დაუდგება - შურით გულზე გასკდება, ძალიან ნაწყენი დარჩება

თვალი დაუყენა (ვისმე) - შურით გულზე გახეთქა, გაამწარა (ვინმე)

თვალი უჭირავს (ვინმეზე, რამეზე, ვინმესკენ, რამესკენ) - მზრუნველობას უწევს, ყურადღებას აქცევს, თვალყურს ადევნებს (ვინმეს, რამეს); გული მიუწევს (საითკენმე, რამისკენ)

თვალიდან ბეწვის გამოცლა/თვალსა და თვალს შუა ბეწვის გამოცლა - ოსტატურად მოტყუება

თვალის ახელა - მანამდე შეუცნობელის შეცნობა, მიხვედრა, გათვითცნობიერება, შეგნება, გონს მოსვლა, გამორკვევა

თვალის ახვევა/თვალის აბმა - სინამდვილეში, საქმის ნამდვილ ვითარებაში გარკვევის საშუალების მოსპობა, მოტყუება, შეცდენა

თვალის გადავლება - დაკვირვება, ჩაფიქრება, მეხსიერებაში აღდგენა (რისამე); გადახედვა, გადათვალიერება

თვალის გახელა - რისამე მიხვედრა, გაგება, გათვითცნობიერება, გამოფხიზლება, თვალი ახელა

თვალის დახამხამებაში - უცბად, სწრაფად, მყის, ელვის სისწრაფით

თვალის დახუჭვა - სინამდვილის განგებ არდანახვა, უგულვებელყოფა (არსებულისა)

თვალის დევნება/თვალყურის დევნება - ყურადღების მიქცევა, პატრონობის გაწევა

თვალის თვალში გაყრა - პირდაპირ თვალებში ყურება, დაჟინებით ცქერა თვალებში

თვალის მოტყუება - წათვლემა, ცოტა ხნით წაძინება

თვალის მოჭრა - თვალის არევა, თავბრუს დახვევა; მოხიბვლა. მაგ. ოქროს ელვარებამ დიდსა და პატარას ერთნაირად მოსჭრა თვალი (აკაკი).

თვალის მოხუჭვა - სიფხიზლის მოდუნება, უყურადღებობა; წაძინება

თვალის სინათლე - ძვირფასი, სათაყვანებელი არსება

თვალის ჩინი - მხედველობის, ხედვის უნარი; ძვირფასი, ძალიან საყვარელი არსება

თვალს არ ახამხამებს - საფრთხე არ აშინებს, შეუპოვრად არის

თვალს წყალი დაალევინა - გაერთო, ისიამოვნა (რაიმე სანახაობით), გული გადააყოლა

თვალსა და ხელს შუა - უეცრად, შეუმჩნევლად, მოულოდნელად; თვალწინ

თვალში ამოღება - ათვალწუნება, შეძულება, ამოჩემება

თვალში ეკლად სჩრია/უზის (ვინმე, რამე) - არ მოსწონს, ეჯავრება, სძულს (ვინმე, რამე); შურს (რამე)

თვალში ეჩხირება - მუდამ თვალწინ არის, ძალაუნებურად ყურადღებას იქცევს; არ მოსწონს, თვალში არ მოსდის

თვალში ეცა (რამე) - პირველ რიგში შეამჩნია (რამე), თვალსაჩინო იყო (რამე)

თვალში მოსვლა - მოწონება

თვალწინ დაუდგა - ნათლად მოაგონდა, წარმოიდგინა, თვალწინ წარმოუდგა

თვალწინ ეხატება - ნათლად აგონდება, წარმოიდგენს, თვალწინ უდგება

თითზე დახვევა (რისამე) - რისამე ამოჩემება და საბაბად, სამუდამოდ გამოყენება, ხელზე დახვევა (რისამე)

თითზე დახვევა (ვისიმე, რისამე) - დამორჩილება, თავისი ნების შემსრულებლად გახდა (ვისიმე, რისამე)

თითზე კბენა - დანანება, სინანული, მონანიება

თითით საჩვენებელი - საუკეთესო, შესანიშნავი, ძალიან კარგი, სამაგალითო, მისაბაძი; ძალიან ცუდი, გასაკიცხი

თმ(ებ)ის ყალყზე დადგომა - შეშინება, შეძრწუნება; აღელვება, აღშფოთება

თოკის წაჭერა ყელში - უკიდურეს მდგომარეობაში ჩაგდება, შევიწროება, შეწუხება

თქვენი ჭირი წაიღო - მოკვდა, ჩააბარა სული უფალს, აღარ არსებობს